Kenia doft zich op voor thuiskomst van Obama

Trottoirs verrijzen als paddenstoelen uit onbegaanbare bermen in de Keniaanse hoofdstad Nairobi. Bloemperkjes worden aangelegd, bomen geplant en lantaarnpalen rechtgezet. Kenia verkeert in opperste staat van opwinding. Het land maakt zich op voor de thuiskomst van hun verloren zoon, de Amerikaanse president Barack Obama.

Hij wordt door Kenianen geclaimd omdat hij een Keniaanse vader heeft en het is traditie dat een politicus, na een verkiezingsoverwinning, bij thuiskomst wordt onthaald. En dat gebeurt vandaag, weliswaar zeven jaar na dato, dan toch nog.


In het verleden rees vaak de vraag waarom Obama het land van zijn voorvaderen niet eerder bezocht als president. In die functie is hij twee keer eerder in Afrika geweest maar Kenia stond niet op de agenda. Beter laat dan nooit, vindt Zamu Okatcha, kassière bij een supermarkt in Nairobi. “Misschien wilde hij ons niet voortrekken en voorkomen dat andere landen jaloers worden.”

De redenen waarom hij Kenia zo lang heeft gemeden zijn waarschijnlijk meer van politieke aard. Obama was in 2006, toen nog als senator van Illinois, op bezoek geweest en greep de gelegenheid aan om de diepgewortelde corruptie binnen de Keniaanse overheid te hekelen. De regering van ex-president Mwai Kibaki reageerde verbolgen en ondiplomatiek. Twee jaar later werd Obama tot president gekozen. Dat was ook het jaar dat Kenia werd getroffen door etnisch geweld na verkiezingen die Kibaki een omstreden winst opleverde.

Mogelijkheden voor een bezoek werden er niet beter op toen in 2013 president Uhuru Kenyatta en vicepresident William Ruto de verkiezingen wonnen. Beiden werden door de aanklager van het Internationaal Hof (ICC) verantwoordelijk gehouden voor het bloedige verkiezingsgeweld vijf jaar eerder. De beschuldigingen tegen Kenyatta zijn vorig jaar ingetrokken omdat de Keniaanse regering weigerde bewijslast te overhandigen en getuigen werden omgekocht of bedreigd. Het proces tegen Ruto loopt nog steeds.

“Het politieke klimaat is nu geschikt voor een bezoek. Je kan er gif op innemen dat Obama de corruptie weer zal aansnijden, want dat is nog altijd een enorm probleem. De regering Kenyatta doet er alles aan om de aandacht van de corruptie af te leiden door de kwestie van homoseksualiteit aan te kaarten”, meent politiek commentator Kwendo Opanga.

Vicepresident Ruto greep de legalisering van homohuwelijken door het Amerikaanse hooggerechtshof aan. “Wij verdedigen ons land en geloof. Zij die zich met zulke praktijken (homoseksualiteit – red.) bezighouden kunnen naar elders vertrekken”, zei Ruto tijdens een kerkdienst. Hij waarschuwde dat het buitenland niet moest proberen Kenia er toe te bewegen homohuwelijken toe te staan. Homoseksualiteit is verboden maar in de praktijk laat de regering homo’s min of meer met rust.

Boven aan de presidentiële agenda staat echter de veiligheid. Kenia kampt al sinds 1998 met terroristische aanslagen. In dat jaar werd de Amerikaanse ambassade in Nairobi opgeblazen. Tegenwoordig voert de radicaal islamitische beweging Al-Shabaab uit buurland Somalië regelmatig aanslagen uit waarbij veel doden vallen.

Kenyatta en zijn regering zijn duidelijk blij met het bezoek omdat tot vorig jaar de internationale gemeenschap contacten met de overheid vaak meed vanwege de ICC-aanklachten. De bevolking is opgetogen dat Obama eindelijk het land van zijn voorvaderen aandoet. “Hij mag vaker langskomen. Nairobi wordt er beslist mooier en beter van”, merkt studente Grace Naseria, terwij de rotonde bij haar universiteit en tal van andere plaatsen waar langs Obama’s route zal lopen koortsachtig wordt verfraaid. Alles buiten de presidentiële route blijft bij het oude.

Liefst 13.000 agenten – onder wie 800 ingevlogen Amerikaanse beveiligers volgens de Keniaanse krant Daily Nation – zijn er opgetrommeld om het bezoek van Obama aan Kenia zo veilig mogelijke te laten verlopen. Hij gaat niet alleen naar het land van zijn vader, maar naar ‘het broeinest van terreur’, zo berichtte CNN. De Kenianen zijn absoluut niet blij met deze omschrijving van hun land, maar besloten er toch een lolletje van te maken via de hashtags #SomeoneTellCNN (‘Zeg het tegen CNN’) en #HotBedOfTerror (‘Broeinest van terreur’). Binnen een mum van tijd werden deze tweets trending over de hele wereld volgens de BBC.

De sarcastische tweets werden begeleid met beelden van prachtige witte stranden, giraffen in een adembenemende omgeving, vriendelijke lachende Masai en dansende kinderen die zogenaamd op het ritme van granaatschoten zouden bewegen. Toch vonden andere twitteraars dat er wel aandacht moest zijn voor de terreurslachtoffers.