Ontwikkeling of natuurbescherming. Wat heeft prioriteit? Daarover zijn Inwoners van de Keniaanse hoofdstad Nairobi verdeeld.  Inzet van de controverse is een voorgenomen treintraject dwars door Nairobi National Park.

Grazende zebra’s en hartenbeesten steken af tegen de heiige skyline van Nairobi. Struisvogels met hun roze dijen lopen kalm door het savanne landschap.  Bij een vennetje kijken alle dieren argwanend en alert naar een schaduwrijke struik waar twee leeuwen dutten. Dat is het dagelijkse leven in Nairobi National Park.

“Het is een unieke plek om bij te komen van de stadse chaos. Hier is de lucht niet vervuild met uitlaatgassen. Een stuk ongerepte natuur waar we zuinig op moeten zijn”, mompelt ecoloog Akshay Vishwanath terwijl hij door zijn verrekijker tuurt naar de slapende leeuwen. Hij is voorzitter van Friends of Nairobi National park, een vereniging die zich inzet voor het wel en wee van het park dat ruim honderd vierkante kilometer groot is.

Vishwanath maakt zich zorgen over het wildpark dat al 71 jaar bestaat. “Ik vrees dat de kans om dichtbij een stad wilde dieren in hun natuurlijke omgeving te zien, gaat verdwijnen als er straks een trein dwars door het park dendert.”

Nairobi National Park is het enige wildpark ter wereld dat tegen een grote stad aanschurkt. Nu wil de regering er een treintraject doorheen trekken dat deel uitmaakt van het megaproject om een nieuwe spoorwegverbinding aan te leggen van de havenstad Mombasa naar het buurland Oeganda. Daarmee hoopt de regering het overvolle wegennet te ontlasten. Een route om het park heen wordt volgens de regering te duur omdat compensatie moet worden betaald voor onteigening van land en huizen.

De spoorwegverbinding is van groot belang want In de havenstad Mombasa arriveren niet alleen goederen voor Kenia en Oeganda maar ook voor Zuid-Soedan, Congo en Rwanda. Ook is het bedoeld voor passagiersvervoer. “De geschiedenisboeken zullen mijn naam verbinden aan dit ondernemen dat Kenia en Oost-Afrika vooruitgang zal brengen”, zei president Uhuru Kenyatta vorige jaar over zijn lievelingsproject.

Er bestaat al een treinverbinding tussen Mombasa en Oeganda die de bijnaam Lunatic Express kreeg. Toen de werkzaamheden eind 19^de eeuw begonnen, werd het als een krankzinnig idee gezien om een spoorweg aan te leggen over steile heuvels en door diepe dalen en moerassen waar het wemelde van de wilde dieren. De spoorlijn is ernstig in verval geraakt en functioneert nog nauwelijks.

Het eerste deel van de nieuwe spoorwegverbinding tussen Mombasa en Nairobi wordt later dit jaar opgeleverd.  Het tweede deel gaat naar het ruim 90 kilometer noordwestelijker gelegen stadje Naivasha en zorgt voor de controverse.  Zes kilometer van die verbinding moet volgens het overheidsplan door het wildpark gaan.

“Het is geen fraaie oplossing maar we kunnen zo niet verder. De verkeerschaos in en rond Nairobi is waanzinnig.  Als een deel van de forenzen de trein kan pakken, zou dat al een enorm verschil maken op de wegen”, gelooft Fridah Karue, manager van een middenklasse hotel in het hart van Nairobi. Ze woont niet ver van Nairobi National Park en staat ’s morgens op 5 uur op. Dan zorgt ze ervoor dat haar twee kinderen gewassen en aangekleed zijn en ontbijten. Vervolgens stapt ze om 6 uur in de auto en is binnen een half uur op haar werk waar ze officieel om 8 uur begint.

“Het handige van werk in een hotel is dat ik hier kan douchen en ontbijten voor ik aan de slag. Maar die luxe hebben velen anderen niet die ook veel te vroeg op kantoor zijn omdat ze niet willen vastzitten in een file.”  Als Karue om 5 uur naar huis gaat, belandt ze steevast in een verkeersopstopping. Het kost haar dan meestal drie uur om de 27 kilometer naar huis af te leggen.

Ze wil Keniaanse wildparken, verspreid over het hele land, niet kwijt omdat het trekpleisters zijn voor toeristen. Maar ze vraagt zich af of misschien het einde is aangebroken voor Nairobi National Park, “Het is een strijd tussen vooruitgang en behoud. Dat moet je goed afwegen. Misschien moeten we een park opofferen om de anderen te bewaren”, vertelt ze tijdens lunchtijd in de eetzaal van het hotel. Op straat is het relatief rustig rond deze tijd maar over enkele uren staat het verkeer hier weer muurvast.

Kenya Wildlife Service (KWS), het semioverheidsorgaan dat de meeste wildparken beheert, heeft onder voorbehoud ingestemd met het traject. Het heeft wel de eis gesteld dat de rails in het park over twintig meter hoge pilaren moeten worden gelegd zodat zelfs giraffen er met gemak onderdoor kunnen lopen.

“De bouwwerkzaamheden zullen een tijdelijk negatief effect hebben op dieren. Maar blijvend is de smet die zo’n constructie werpt op dit stuk mooie natuur”, zegt Vishwanath terwijl hij aan de rand van het park wijst naar een soortgelijke spoorwegconstructie die net buiten het park  wordt gebouwd.  Zijn vereniging probeert met juridische middelen de overheid te bewegen naar een alternatief te zoeken.

Ecoloog Vishwanath vindt het park niet alleen belangrijk voor toeristen en dierenliefhebbers. Hij ziet ook de educatieve waarde. Omdat het park naast de stad ligt kunnen Kenianen met een kleine beurs er ook makkelijk komen. Bovendien zijn de paden zo onderhouden dat gewone personenauto’s er kunnen rijden en organiseert KWS dagelijks bus tours die niet duur zijn.  Andere wildparken, meestal ver van urbane gebieden, vereisen overnachtingen in hotels en gebruik van terreinwagens.

“Ik ben zeker niet tegen ontwikkeling”, zegt Vishwanath die al als klein kind regelmatig met zijn ouders het park bezocht. “Maar Kenianen moeten ook de kans hebben te zien wat voor een mooie stuk natuur aan de rand van de hoofdstad ligt.”

De zon zakt steeds lager aan de horizon en sluitingstijd van het park nadert. De uitgang ligt aan een drukke weg waar tijdens de dagelijks spitsuren het verkeer stapvoets voortbeweegt. Ergens in de blikken massa zit hotelmanager Karue in haar auto zich af te vragen of ze op tijd thuis zal zijn om haar kinderen nog even te spreken voor ze naar bed moeten.

Eerder had ze verteld dat ze net als miljoenen andere inwoners van Nairobi aan de rand van de stad woont omdat de huren beduidend lager zijn. “Ik ben echt voor het behoud van natuur en onze wilde dieren. Ook mijn kinderen moeten daarvan kunnen genieten. Maar als ik moet kiezen in de situatie van Nairobi, dan ga ik voor ontwikkeling.”